Oruguuto rwa Ibanda - Katoma - Kagongo niruriza abantu emiziga, nirubi


Ebishushani bikworeka oruguto rwa Kagongo Kandi nebipande bikweta abantu kwesharinga
Nekya Eiraka Radio na Mwiine Innocent
1493

Orwakana 2023-03-30

Etandika ya wiiki egi, abaturagye ba Katoma/Kakunyu erikushangwa omu muruka gwa Kagongo, omugomborora ya Kagongo omuri Ibanda Munisiparite, barugireyo bayoreka obutashemererwa bwabo ahabwa emberambi y'oruguuto rwa Katoma Kagongo.

Oruguto oru nirwejunisibwa abantu beingi abarimu abarikuruga Ibanda kuza Kagongo, Kitagwenda, Kamwenge, Bushenyi, Rubirizi, Kasese kandi otebirwe n’eihanga rya Congo.

Bamwe ahabantu abakwejunisa oruguto oru nibaba nibaza omwirwariro rikuru eririkumanywa nka Ibanda Hospital, nanga Omwirwariro Kagongo.

Eirwariro rya Kagongo nirihereza obuhereza endembo zirikuhika 5 omuburengyerwa bw'eizoba rya Uganda. Abarwaire kuruga Kazo, Kiruhura, Kitagwenda, Mbarara, Mubende, na Rubirizi nibatayayira eirwariro eryo kutunga obujanjabi.

Oyireho eirwariro, oruguto nirwo rumwe, nirwejunisibwa abeegi kuza ahamashomero. Kagongo n'ekyaro ekishutamirweho amashomero gamani omuri Ibanda na Uganda. Gamwe ahamashomero na amatendekyero harimu St. John Fisher, Ibanda Secondary School, St. Georges Core PTC, Citizens Secondary School, Kagongo Secondary School, St. Thereza Girls Vocational School, St. Thereza Primary School, Ibanda Parents School Kandi nirigaita amashomero ga Kitagwenda na Ibanda agarimu Buryashungwe High School na Equatorial School.

Nangwa timashomero gonka, omuri Kagongo twiinemu amaramizo n'ebindi bitongore. Kagongo harimu Lady of Our Mercy, Ibanda Parish, eiramizo rikuru omwitware rya Mbarara na Holy Innocents, Ibanda babies home.

Erindi itendekyero harimu Ibanda School Leavers Technical school.

Ekyanga kya Kagongo, kiine ebishayi birungi ebirikutayayisa ebyemizano kandi bimwe ahabishayi nigo amaka ga tiimu ya Ibanda eya Karo Karungi erikuzanira omu Big League eya FUFA.

Obwahati oruguuto oru, ruri omumbera mbi munonga kandi buzimazima wakozesa oruguuto oru, n'obasa kweyanga kandi waba nokozesa ekiruka nobasa kuhenderera omu garagi kukikanika nanga obundi orare aha muhanda ahabwa embera mbi.

Abantu abarikwejunisa oruguuto oru omubwire bwejura, bo tibakiine bigambo namunonga abeegi abatakurara ahamashomero.

Abeegi abamwe abagambireho naba Agoweitu nibagira ngu okutamburira aha ruguuto omubwire bwenjura, nobujune bwonka ahabwokuba butosha emotoka nizibatera amaizi kuruga omubiina ebijwire oruguto orwo kandi eki kiretera bagaruka omuka kuhindura unifomu nanga abamwe bosha kushoma.

Sr. Stella orikukurira eirwariro rya Ibanda hospital, obwo arikugambaho n'omunyamakuru wa Eiraka Radio, Kato Smith omukashoshorokye ka enshonga y’izooba; atugizire ngu oruguto ruri omumbera embi kandi bakaba bahikirire omudumizi wa Poriisi omuri Ibanda obwo bakwenda ngu akaabaha orusa rwokwesharinga omubusingye ahabwenshonga yoruguuto oru, konka Omuduumizi yabahumuriza arikugiira ngu barindeho kakye ngu ekitongore ekikujunanizibwa aha nguto omwihanga ekya UNRA nikiza kurukoraho rugarukye omunteeko.

Sr. Stella, ayongire yatugira ngu abakazi abiine enda nibateganisibwa omutambura kandi atakagambireho n'omunyamakuru wa Eiraka, eirwariro rirukirire omukazi obaire ayiine enda bwanyiima y'ekiruka ekyabire natamburiramu kutunga obuziibu, nikwo kuyambibwa. Emotoka ezirikutwara abarwarire omumarwariro ezirikumanywa nka "Ambulance" nazo nizitunga obuziibu kandi ahabwa ebiina bingi tizikabasa kutamburira aha sipidi eyizakubire nizitamburiraho kandi ekyo kiretera omurwire yatunga obuzibu aha muhanda.

Sr. Stella ashabiire abukirikukwataho kutamu amaani kukora oruguuto orwo.

Oruguuto oru turukiri ruguuto, kwonka ninkekihandagazi kandi rwijwire ebiina nyamwingi. Korasi ekawaho.

Omwe abavugi b'emotoka atamanyirwe eizina, arebirweho aha katambi ka Eiraka Radio arikwesharinga akubuza ngu; shana tibaratiire akaruru. N'agiira ngu emotoka zaabo nizifa bwanyima y'okwejunisa oruguuto orwo.

Omunyamakuru ruranganwa Sarah Biryomumisho akurabiira ahamukutu gwe gwa migita byaro ogwa Twitter, ayorekiire obutamarwa aha kitongore ekya UNRA, nikwo omugambirizi wekitongore ekyo kumugarukamu ngu; eshonga egyo nibagimanyaho kandi konturakita bamuntungire oraabe naija kukora aha ruguto orwo. Omukibuuzo kye ekitagarikirwemu ekindi abuurize obwiire konturakita obwaratandikye kukora aha ruguuto orwo.

Abakurasibe, aha kibanja kye ekya Twitter, borekire obutamarwa kandi nabo bongiire aha maraka barikushaba ekintongore kya UNRA kukora oruguto rwa Kagongo.

Obwahati, enjura ku erikugwa, omwegyemure gushuma namataka na amabaare kuruga omubibungo bya Kagongo bishweka ebyaro kandi bisharaho oruguuto.

Ekyokureberaho, nekyanga kya Akakunyu, obwahati oruguto rwiine omutuumo gw’itaka ahagati y'oruguuto. Oruguuto tirwine emifuregye ekuhaburira amaizi nebisika ebikutangira Eitaka kwerunda omuruguto.

Eng. Benard, orikukurira ekitongore kya UNRA omuri Ibanda District arikugambaho n'owekitinisa Agaba Peter, aha siimu; akaraganisa abany’Ibanda ngu nibaza kukora aha ruguuto rwa Kagongo omukwezi kwa Kaana 15, omwaka ogu ogwa 2023, bwanyima baheza yokukora aha ruguuto rwa Mbarara - Ibanda. Konka abantu kurabira aha mukutu gwa WhatsApp ogwa Ibanda Community Development Group (ICDG), bashabiire Eng. Benard, kuyakutwara eshonga y'oruguto rwa Kagongo nka 'emergence' ahabwa eshonga ezihirweyo. Omukuru ogu akagira ngu; sente ziriho.

Happy Herbert Mayanja, ishenteko we kyanga kya Ibanda, Chaiperson LC5 Ibanda District, arikugambaho n'omunyamakuru wa Radio Endigyito FM, akaraganisa abany’Ibanda kwesharinga ahabworuguto rwa Kagongo. Akagira ngu akataho oburyo bwona kureeba ngu oruguto rwa Kagongo rwakorwa kwonka byoona byaba ebyoya by'enshwa.

Omumuringo nigwo gumwe, turebire ekipande kikuraba aha mikutu ya migiita byaro nka WhatsApp na Twitter, kirikweta abany’Ibanda kweteerana bakatwara embaruha aha kitongore kya UNRA omuri Ibanda kworeka obutamarwa bwabo aha bworuguuto rwa Kagongo.

Ishe Abariisa owitwarwe rya Mbarara, His Grace Lambert Beinomugisha, naawe agisireho eiraka yashaba aba UNRA kandi nabandi abukirikukwataho kukora oruguto orwo.

Obwahati enju z’abanyamahurire begisire aha baturagye ba Kagongo kworeka obutamarwa bwabo ahabwa embera embi egi ey'oruguuto rwa Kagongo, enju ejo harimu Eiraka Radio(RwenzoriFM) na Endigyito FM erikushangwa omururembo Mbarara.

Agatakahamiibwe nigagira ngu abantu ba Ibanda nibenda kushaba Poriisi y’Ibanda kutaho akesharingo kobusingye obwo barikworeka obutamarwa.

Ekitongore Kya Ibanda Community Development Group (ICDG) okurabiira omubamemba, nibashaba minisita webyetambura Hon. Gen. Katumba Wamala (Minister of Works and Transport) kugira ekiyakoraho kandi na N’oMukyaara Allen Kagiina orikukuriira ekintongore Kya UNRA, naawe ayambe ahambera egi.

Huumura Tuganiire


Abakatoriki (2) Africa (3) Agekibarukiraho (43) Akaruuru 2011 (1) Akaruuru 2021 (26) Amagara (2) Amaka (5) Amakuru (535) America (1) Ebaruha (8) Ebirango (8) Eizooba Eri (5) Ekyanga Kyawe (9) Enfumu (3) Enganda (2) Esente (1) Haaya (1) Obugabe (8) Obutare (4) Okwiruka (2) Omuntu Waawe (12) Omupiira (24) Omushaho (1) Puriyamare (2) Ruhuuta (18) Senyiga Ya Corona (29)